④ Uy phúc không hiện rõ gọi là linh. Như thanh linh 聲靈 cảm đến là ta thấy thấu ngay, hình như có cái gì soi xét bênh vực cho không cần phải dùng đến thực lực vậy. ⑤ Ứng nghiệm. Như bói toán thuốc thang mà thấy hiệu nghiệm ngay đều gọi là linh. Xem nhanh tiểu sử shark Thái Vân Linh. Tên đầy đủ: Thái Vân Linh. Năm sinh: 10 – 04 – 1977. Cung hoàng đạo: Bạch Dương. Quốc tịch: Việt Nam. Nơi sinh: Quận 5, Tp. Hồ Chí Minh. Nổi tiếng như: Doanh nhân, Giám khảo chương trình Thương vụ bạc tỉ. Fanpage Facebook : https://www.facebook SCR là viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Silicon Controlled Rectifier”, hay còn được gọi là Thyristor, là một linh kiện bán dẫn ba chân có vai trò như một khóa điện tử có điều khiển. Thyristor được sử dụng rất nhiều trong các bo mạch điện tử điều khiển. Hôm nay, Hãy cùng Hưng Thịnh tìm hiểu Ngứa lòng bàn chân là điềm gì, hên hay xui, tốt hay xấu trong bài viết hôm nay nhé ! Các bạn đang xem nội dung về : “Ngứa lòng bàn chân là điềm gì, hên hay xui, tốt hay xấu” Chân linh kỳ bí (*) Nội dung chính Chân Linh không phải Tiên Sư Các thư tịch cổ sau Đồng Khánh Địa dư chí gần như đều được các dịch giả chú giải theo hướng gắn động Chân Linh vào động Tiên Sư Video liên quan Chân Linh không phải Tiên Sư Các thư tịch cổ sau Đồng Khánh Địa dư chí gần như đều được các Linh Chichan là một trong những hot girl mạng được nhiều người yêu mến. Cô sở hữu vẻ đẹp quyến rũ và thường xuyên gây sốt khi chia sẻ những hình ảnh trang phục thả rông vòng 1 táo bạo của bản thân lên mạng xã hội. Linh Chichan hiện đang sinh sống và làm việc tài Hà Nội. 7LxLkf. QBĐT – Tại Km466+861 trên tuyến đường sắt Bắc-Nam đoạn khu gian Lạc Sơn-Lệ Sơn, leo 140 bậc, du khách sẽ đến với danh thắng động Chân Linh, nổi tiếng trong các bộ cổ sử về vùng đất Quảng Bình. Quá trình kiến tạo và biến đổi địa chất đã hình thành trong lòng núi làng Lệ Sơn, nay là xã Văn Hóa Tuyên Hóa nhiều hang động, như Hang Mụ Chằn, hang Oong, nhưng nổi bật hơn cả chính là động Chân Linh. Động Chân Linh là danh thắng nổi tiếng ở phía Tây của làng, nằm trong lòng núi đá vôi có tên là lèn Đứt Chân, bao phủ ra tận dòng Gianh. Đây là điểm phân chia ranh giới giữa thôn Kinh Châu, thuộc xã Châu Hóa với làng Lệ Sơn. Động có độ cao khoảng 100m, có vẻ đẹp kỳ ảo gắn với nhiều truyền thuyết, sự tích nhuốm màu huyền thoại, trở thành điểm nhấn có sức thu hút đặc biệt với nhiều tao nhân, mặc khách khi đến với vùng đất Lệ Sơn lúc xưa. Trong Ô châu cận lục, tiến sĩ Dương Văn An mô tả động Chân Linh kỳ vĩ, linh diệu đến mê hồn “Động này ở nguồn Chân Linh, châu Bố Chính. Lưng liền với núi biếc, mặt ngả xuống duềnh xanh. Phía dưới nước biếc như màu chàm, phía trên thì non xanh như tấm thảm. Động có cửa vào, cửa hẹp chỉ vừa lọt một chiếc thuyền con. Càng vào trong càng thấy rộng rãi, những du khách đi thuyền đến vãn cảnh, trước hết phải thanh tâm, trì giới, thì tự khắc thấy nước lặng, sóng êm, gió quang mây tạnh. Với một bó đuốc, đi men lội nước lần vào, nghe gió thổi như đàn, động vang tựa sáo. Đi ước hơn một trăm bộ, bỗng thấy mở ra một khoảng rộng, trông thấy trời đất sáng trưng. Cỏ đẹp, mây êm, trong lòng trần tục; hoa cười đón khách, chim hót chào người; cảnh trí riêng hẳn ra một bầu trời đất”1. Ban thờ động Chân Linh. Sách Ô châu cận lục ghi chép khá nhiều danh thắng vùng đất Tân Bình xưa, nay là vùng đất Quảng Bình nhưng hiếm có danh thắng nào lại được miêu tả tỉ mỉ, chi tiết như động Chân Linh “Trong động có tầng thạch bào nhẵn nhụi; có bàn cờ, con cờ bằng đá. Vách núi xung quanh như gọt, ngắm những vật nhỏ lấm tấm, chỗ như đồng tiền, chỗ như sợi tóc; chỗ thì tựa hình người, chỗ thì giống viên ngọc. Nước biếc như mắt sư, núi xanh như tóc Phật, chân chim in mặt cát, đàn cá lượn trong hang; dẫu phong cảnh Nguồn Đào cũng không hơn thế được. Những thi nhân trong hạt đề thơ ngâm vịnh tự lâu đời, người sau tìm kiếm các bài chỉ còn lờ mờ như nét khuyên, dấu điểm… Thơ cổ có câu Cửa động không đóng khóa Khách tục ngại đi về” 2 Sách Đại Nam nhất thống chí ghi chép khá kỹ sự tích lèn Đứt Chân, nơi hình thành động Chân Linh “Tương truyền xưa có tiên nữ Chân Linh thường ở trong động. Lại có một thầy tăng tinh thông pháp thuật. Một hôm, thầy tăng dùng kiếm chặt lưng núi, lại chặt chân núi. Tiên nữ bỏ chạy đến phường Phúc Lâm, thầy tăng cũng theo qua, rồi cả hai người đều hóa ra hòn đá ở trên núi…. Ở sườn núi này có chỗ đá như bị cắt, tục nói đây là vết kiếm chém của vị tăng; ở chân núi có chỗ lõm vào, tục gọi đấy là vết vị tăng chặt chân núi. Về phía Tây núi này, có ghềnh đá mở ra hai bên, giữa có điện Chân Linh tiên nữ, mỗi khi cầu mưa thường được linh ứng” 3. Truyền thuyết kể rằng, từ xa xưa Chân Linh đã có hơn cảnh đẹp. Các tiên nữ thường xuống sông tắm gội rồi vào trong động ngắm cảnh và nghỉ ngơi, trong động lại có sẵn bàn cờ để giải trí. Trong số các tiên nữ, có một nàng công chúa là con của Ngọc Hoàng thượng đế vì quá mê say phong cảnh Chân Linh nên khi về Thiên đình xin được xuống hạ giới. Ngọc Hoàng đã đồng ý và phong cho con gái làm Chân Linh động chủ, cai quản cảnh đẹp nơi này. Truyền thuyết được cậu Cả Hăng, một nhà thơ dân dã của làng Lệ Sơn chuyển thể thành bài thơ “Chân Linh động luyện văn” viết năm 1902 và được cố nhà giáo Lương Duy Tâm chép lại. “…Trở hạc giá về chầu Thượng đế, Tấu Chân Linh sơn thủy khác thường. Khắp tâu cảnh thú tỏ tường, Đơn đình ban mệnh, Ngọc Hoàng sắc phong. Phong chúa làm Chân Linh động chủ, Để thay quyền phong vũ, cứu dân”. Cũng trong bài thơ “Chân Linh động luyện văn” còn ghi lại sự kiện Chân Linh động chủ báo mộng cho vua Thiệu Trị tạm dừng sang sông để tránh sóng to, gió lớn trong chuyến Bắc tuần vào năm 1842. Sau khi trở về kinh đô, vua Thiệu Trị đã ban sắc phong để tạ ơn và phong cho Chân Linh động chủ làm thần của cả phủ Quảng Trạch, ban tặng vàng, gấm lụa và giao cho làng Lệ Sơn cúng tế hàng năm vào tiết trọng xuân. “Khi kiệu vàng Bắc tuần thánh giá Báo thiên ân dâng quả ngọc đào, Tuy là Hán đế chiêm bao, Cũng là Vương mẫu ra vào hiển linh… Lại ân tặng mấy cây hồng quyến, Tiền long vân mấy triệu kim ngân. Chiếu truyền phủ tế trọng xuân Bao Công hiển ứng tặng ân từ hòa…”. Với các truyền thuyết về lèn Đứt Chân, Chân Linh tiên nữ, lại được nhiều tao nhân, mặc khách thả hồn vào thi phẩm về vẻ đẹp của chốn bồng lai tiên cảnh làm cho núi non, cảnh vật động Chân Linh vốn sinh động, lãng mạn càng thêm quyến rũ. Từ Ô châu cận lục, đến Đại Nam nhất thống chí, Đồng Khánh địa dư chí đều mô tả về động Chân Linh nhưng không đề cập đến chi tiết cửa động bị lấp. Chính vì vậy, đến nay, vẫn chưa xác định được chính xác động Chân Linh bị lấp vào thời điểm nào. Việc cửa động bị lấp là thiệt hại đáng tiếc không chỉ với làng Lệ Sơn nói riêng mà cả Quảng Bình nói chung. Bởi theo mô tả trong các bộ cổ sử thì cảnh vật, thạch nhũ trong động Chân Linh lung linh, tráng lệ không kém gì động Phong Nha ở huyện Bố Trạch. Tục truyền, những năm hạn hán, quan viên, chức dịch trong làng làm mâm cỗ cúng tế bà tiên nữ ngay tại miếu thờ. Sau khi cúng tế xong, dân làng giết một con chó, chặt lấy đầu rồi chèo thuyền ra giữa dòng Gianh, đoạn trước động Chân Linh ném xuống sông với tâm niệm là cửa động bị máu chó làm cho ô uế, thần linh phải trút mưa xuống để tống khứ, tẩy rửa uế tạp đi. Nhờ đó, ruộng đồng thoát khỏi cảnh hạn hán. Từ xưa đến nay, làng Lệ Sơn vẫn duy trì phong tục ngày mồng một tháng chạp hàng năm, cử các vị chức sắc, cao niên lên trước miếu thờ nơi cửa động Chân Linh cúng tế để cầu mong dân làng luôn được chở che, mưa thuận gió hòa, cây cối tươi tốt. Theo trao đổi của ông Trần Xuân Quế 85 tuổi, ở thôn Lê Lợi, xã Văn Hóa, cửa động Chân Linh vốn đã bị lấp sẵn. Trong kháng chiến chống Mỹ, khu vực lèn Đứt Chân bị máy bay địch ném bom đánh phá ác liệt nhằm làm sập cửa hầm tuyến đường sắt Bắc-Nam, làm cho đá trên đỉnh núi rơi xuống nên cửa động càng bị chất dày thêm. Năm 2010, UBND xã Văn Hóa xây dựng đường dẫn và khôi phục ban thờ ngay trước cửa động. Còn tại cửa động bị lấp nằm phía bên phải ban thờ theo hướng từ dưới sông Gianh nhìn lên đã được tráng bê tông bịt lại. Do quá trình kiến tạo địa chất, cộng với yếu tố tác động từ con người đã làm cho cửa động Chân Linh bị lấp kín. Sự lung linh, kỳ ảo nhuốm màu huyền thoại tiếp tục ẩn mình trên những trang cổ sử. Cơ hội chinh phục, vén bức màn bí ẩn động Chân Linh đang chờ đón các chuyên gia thám hiểm hang động tìm hiểu, khám phá. Nhật Linh 1, 2. Dương Văn An, Ô châu cận lục, NXB Văn hóa Á châu, Sài Gòn, 1961, 15. 3. Quốc sử quán triều Nguyễn, Đại Nam nhất thống chí, NXB Lao động, Trung tâm Văn hóa ngôn ngữ Đông Tây, Hà Nội, tập II, 2012, Tâm linh là một khái niệm rộng, thay đổi theo hoàn cảnh, với nhiều sắc thái có thể cùng tồn tại. Thông thường, nó đề cập đến tiến trình tôn giáo tái khám phá dạng thức nguyên gốc của con người. Ngoài ra tâm linh còn là những hiện tượng kỳ bí, nằm ngoài phạm vi hiểu biết thông thường của con người như ngoại cảm, thần giao cách cảm, lên đồng, ma nhập, mộng du, bóng đè, thôi miên, chữa bệnh bằng tâm linh,... mà khoa học chưa khám phá, giải thích và chứng minh được.[1][2][3][4] Tâm linh còn là một loại hiện tượng tinh thần đặc trưng ở con người, biểu hiện ở một số người như là giác quan thứ sáu, có cơ sở là vết tích của "logic trực giác xuất thần" của loài động vật cấp thấp để lại trong quá trình phát triển thai người[5].Nội dung chính Show Mục lụcTừ nguyênSửa đổiCác góc nhìnSửa đổiTôn giáoSửa đổiKhoa học xã hộiSửa đổiKhoa học cơ bảnSửa đổiY sinh họcSửa đổiCác hiện tượngSửa đổiMa nhậpSửa đổiMộng duSửa đổiBóng đèSửa đổiThôi miênSửa đổiNgoại cảmSửa đổiThần giao cách cảmSửa đổiChữa bệnh bằng tâm linhSửa đổiCác hiện tượng khácSửa đổiỨng dụngSửa đổiCông nghệ thần giao cách cảmSửa đổiTìm mộ liệt sĩSửa đổiChữa bệnh bằng tâm linhSửa đổiNghiên cứuSửa đổiĐánh giáSửa đổiXem thêmSửa đổiChú thíchSửa đổiVideo liên quan Thomas Aquinas phát triển tâm linh chiêm niệmTượng Phật đứng, Gandhara, đầu Công linh thường mạnh nhất vào lúc 18 giờ 55 phút ngày 13 tháng 6 âm lịch vì đó là lúc giác quan vũ trụ phát triển cực độ. Và sử sách có ghi những người sinh vào đúng ngày giờ này rất hiếm. Khi được sinh ra vào ngày giờ này, theo Phật giáo Ấn Độ thì người đó được ban phát quyền năng để trấn áp ma quỷ và có cuộc sống sung túc vì được ơn trên ban xuống ''giải nghiệp''. Những người sinh vào giờ tâm linh thường được ban phước lành và không có thế lực tâm linh nào có thể xâm lục1 Từ nguyên2 Các góc Tôn Hồi giáo và Kitô Phật Khoa học xã Khoa học cơ Y sinh học3 Các hiện Ma Mộng Bóng Thôi Ngoại Thần giao cách Chữa bệnh bằng tâm Các hiện tượng khác4 Ứng Công nghệ thần giao cách Tìm mộ liệt Chữa bệnh bằng tâm linh5 Nghiên cứu6 Đánh giá7 Xem thêm8 Chú thíchTừ nguyênSửa đổiTheo Từ điển tiếng Việt, do Hoàng Phê chủ biên, tâm linh có hai nghĩa tiên tri và tinh thần. Theo Từ điển Hán Việt của Đào Duy Anh, tâm linh là trí tuệ tự có bên trong lòng linh cũng được dùng theo nghĩa tín ngưỡng, có thể do các thuật ngữ tiếng Anh spiritism thông linh luận hoặc spiritualism duy linh luận, một quan niệm xem hồn người chết có thể liên lạc với người sống qua giới đồng cốt. Về mặt khoa học, đó là giả thuyết cần bác góc nhìnSửa đổiTôn giáoSửa đổiHồi giáo và Kitô giáoSửa đổiĐạo Hồi và đạo Kitô giáo đều thờ đấng tối cao là thánh Ala, là Thiên chúa, "Thượng đế". Thánh Ala và Thượng đế sinh ra vũ trụ vạn vật và con người trong vòng 7 ngày. Ngày thứ nhất tạo nên sự sáng và sự tối, đặt tên sự sáng là ngày, sự tối là đêm. Ngày thứ hai tạo ra không gian, quen gọi là trời. Ngày thứ ba tạo nên đất, nước, cây cỏ. Ngày thứ tư tạo ra các tinh tú trên trời làm cơ sở phân chia ngày, đêm, năm, tháng, thời tiết, trong đó có hai vì tinh tú lớn là Mặt Trời cai trị ban ngày và Mặt Trăng cai trị ban đêm. Ngày thứ năm tạo nên muôn vật chim trên trời, cá dưới nước, muông thú trong rừng. Ngày thứ sáu tạo nên con người. Ngày thứ bảy sau khi hoàn chỉnh công việc Sáng tạo của mình, Thiên chúa nghỉ còn gọi là ngày chúa nhật hay chủ nhật. Còn Thượng đế của đạo Hồi cũng tạo ra Vũ trụ muôn vật và con người trong 6 ngày, nhưng trật tự. có khác với đạo Kitô, ngày thứ bảy công việc hoàn thành cả thế giới, bao gồm mọi trật tự và những sự hài hòa không thể phá vỡ được.[5]Đạo Kitô hay đạo Hồi cũng cho rằng con người có hai phần là thể xác và tâm hồn, "linh hồn" sau khi chết được thánh Ala hay Thiên chúa phán xét được lên thiên đường hay xuống địa ngục với những quy định ngặt nghèo về lối sống đạo đức trong quá trình sống giữa người với người, người với muôn vật trên Trái Đất này.[5]Phật giáoSửa đổiĐạo Phật cho rằng các sự vật, hiện tượng trong vũ trụ không phải do một đấng thiêng liêng nào tạo ra bằng những phép màu nhiệm, mà nó được tạo nên bởi những phần vật chất nhỏ bé nhất của vũ trụ. Phần nhỏ bé nhất đó được gọi là "bản thể", là thực tướng của sự vật, hiện tượng. Vũ trụ của Phật là vũ trụ động theo một chu trình "thành trụ hoại không" hay "sinh trụ hoại diệt" và đều bị chi phối bởi quy luật nhân duyên, một sự vật hiện tượng không phải do một nhân duyên mà do nhiều nhân duyên, hệ thống nhân duyên trong vũ trụ là vô tận, sách Phật gọi là "trùng trùng duyên khởi".[5]Đạo Phật cho rằng con người gồm một phần là sinh lý là thần sắc hình tướng giới hạn trong không gian bằng xương, thịt, da, được tạo thành bởi bốn yếu tố vật chất, sách Phật gọi là tứ đại địa, thủy, hỏa, phong, phần thứ hai là phần tâm lý hay tinh thần, ý thức gồm "thụ uẩn", "tướng uẩn", " hành uẩn", "thức uẩn" được biểu hiện bằng "thất tình " bảy lĩnh vực tình cảm ái, ố, hỉ, nộ, lạc, ai, dục.[5]Con người sau khi chết không phải là hết, sách Phật gọi là "chấp đoạn". Sau khi chết nhân quả người đó tiếp tục đầu thai vào kiếp khác, sách Phật gọi là "chấp thường", được giải thích bằng các thuyết nghiệp báo - luân hồi[5].Khoa học xã hộiSửa đổiKhoa học đã phát triển, đặc biệt là sinh học đã xác lập được bản đồ gen "mật mã di truyền", nắm được quy luật phát triển sinh học nhưng cũng chưa phải đã hiểu hết, trái lại, việc điều khiển các quy luật đó còn rất hạn chế.[5] Khoa học ngày nay chưa giải đáp và cũng chưa dự báo được cho con người những điều mà họ cần biết về sự ra đời của họ, những điều trong hiện tại và dự báo tương lai của họ. Vì thế họ tìm hiểu ở khoa học cổ xưa, một khoa học không dựa trên thực nghiệm mà chỉ là kết quả của chiêm nghiệm không chứng minh mà chỉ công nhận, khoa học đó là kết quả của "trực giác xuất thần" của một số người nào đó[5].Khoa học cơ bảnSửa đổiCơ thể con người hoạt động được là nhờ những hoạt động tương tác giữa chất không sống vô cơ và chất sống hữu cơ, các chất không sống tức là các nguyên tố cũng bị chi phối bởi một trong bốn lực trên. Trong cơ thể sống không xảy ra phản ứng hạt nhân nên không chịu ảnh hưởng của hai lực hạt nhân yếu và mạnh. Lực hấp dẫn luôn tác động đối với con người, giữ cho con người đứng thẳng trên trái đất, có lẽ không có quan hệ đến các hiện tượng tâm linh, nó có thể tác động đến hoạt động sinh học và hoạt động ý thức khi con người lên vũ trụ, thoát khỏi sức hút của trái đất, trong trạng thái mất trọng lượng. Còn lại lực điện từ có lẽ có thể có tác động đến hệ thống chất không sống, qua đó liên quan đến hệ thống sống mà chủ yếu là hoạt động của hệ thần kinh thực vật[5]Các nhà lý thuyết vật lý sinh học giải thích hiện tượng tâm linh như thần giao cách cảm là khả năng phát và thu thông tin qua bức xạ điện từ vùng radio phản xạ trên tầng điện ly. Đọc ý nghĩ của người khác là đọc tín hiệu điện từ của xung thần kinh chạy trong mạng nơron. Theo cách giải thích của các nhà vật lý sinh học thì mọi hiện tượng tâm linh có thể giải thích chủ yếu là sự tương tác của những người có khả năng dị thường với bức xạ tàn dư của các sự vật, hiện tượng[5]Y sinh họcSửa đổiKhó có thể nói ý thức có trước khi đứa bé chào đời, hay khi còn là phôi thai. Với ý thức, chỉ có thể có trong quá trình phát triển trưởng thành mà do tương tác giữa cơ thể sinh vật đứa bé lớn lên đến tuổi trưởng thành rồi thoái triển khi tuổi già để rồi qua đời với môi trường tự nhiên, cũng như môi trường xã hội nhân văn, mới hình thành đầy đủ ý thức của con người.[5]Động vật cấp thấp có thể giao tiếp với nhau hay với môi trường nhờ các sóng như sóng siêu âm phát ra ở loài dơi, sóng điện từ với một số loài cá, sóng âm tần thấp của loài voi... Đây là cơ sở có thể giúp ta lý giải các hiện tượng tâm linh.[5]Nghiên cứu quá trình hình thành, phát triển phôi thai người, về mặt khoa học người ta cũng đã thấy phôi người phát triển qua các giai đoạn của loài động vật cấp thấp ở một số người trong quá trình chuyển hóa phôi đã để lại các vết tích của loài động vật cấp thấp[5]Những di tích còn lại trong quá trình phát triển thai người kể trên thuộc những vết tích thực thể thấy được, ở một số người khác biết đâu lại không thể để lại di tích chức phận hệ thần kinh thực vật có các chức năng phát các sóng siêu âm, sóng điện từ hoặc sóng âm tần thấp... Chính nhờ các chức năng này, mà một số người có những khả năng tiếp giao với người khác qua trực giác mà ta gọi là giác quan thứ sáu như đọc được ý nghĩ của con người, thần giao cách cảm.[5]Các hiện tượngSửa đổiMa nhậpSửa đổiMa nhập là niềm tin xuất hiện từ quan niệm vạn vật hữu linh có từ thời xa xưa, khi cho rằng mọi thực thể trong vũ trụ, dù là con người, động thực vật hay ngọn núi, con sông - đều có linh hồn điều khiển hành vi.[6] Và một linh hồn mạnh mẽ hơn sẽ có khả năng "nhập" và điều khiển một linh hồn yếu ớt.[6] Một số nhà dân tộc học cho rằng, vạn vật hữu linh và quan niệm ma nhập có vai trò gắn kết các cá nhân trong một nhóm xã hội, khi sự chia sẻ niềm tin siêu hình đóng vai trò chất keo kết nối, đồng thời tạo ra mối lo sợ có lợi cho đạo đức xã hội.[6][7]Ở mức cá thể, giới tâm lý học xem ma nhập là ví dụ điển hình của trạng thái ý thức phân ly.[6] Nó có thể xuất hiện do sự kết hợp giữa các cảm xúc mạnh, điều kiện xã hội, ý muốn cá nhân, sự ức chế kéo dài và những hoạt động bất lợi của não dưới ảnh hưởng của một kích thích lặp kéo dài.[6] Và một thay đổi đột ngột, dường như ma quái xuất hiện ở cảm giác, trí nhớ, cảm xúc, động cơ, cũng như ở hành vi tự điều khiển và cách cảm nhận thế giới bên ngoài.[6][7]Mộng duSửa đổiMộng du được coi là một biểu hiện của chứng rối loạn giấc ngủ parasomnias, là những hành vi bất thường xảy ra trong lúc ngủ. Một số rối loạn phổ biến liên quan đến giấc ngủ là đái dầm, nói mớ và nghiến răng. Một cơn mộng du thường kéo dài từ vài giây cho đến nửa giờ.[8] Người bị mộng du có thể mở mắt nhưng đôi mắt hoàn toàn vô hồn và biểu hiện trên khuôn mặt cũng trống rỗng.[8] Nhìn họ giống như đã thức giấc nhưng những hành động lại vụng về kì quặc. Hành động của họ cũng khá đa dạng, có thể chỉ đơn giản như ra khỏi giường và đi loanh quanh trong nhà, đến phức tạp hơn như lái xe hoặc chơi một nhạc cụ.[8]Những người lớn mắc tật mộng du đa số đều đã từng bị mộng du khi còn nhỏ. Mộng du rất hiếm khi đột ngột xuất hiện ở tuổi trưởng thành, nếu có, đó là biểu hiện của những rối loạn khác. Trẻ em có khuynh hướng mộng du cao khi chúng bị mệt mỏi hay căng thẳng.[8] Tác nhân gây mộng du ở người lớn cũng tương tự như vậy, ngoài ra còn do tác dụng phụ của một số loại thuốc, do rượu bia, hoặc do chứng sốt.[8]Ngoài mộng du, còn một hiện tượng rối loạn giấc ngủ khác các hành vi tình dục trong lúc ngủ sleepsex hay sexsomnia.[8]Bóng đèSửa đổiBóng đè là hiện tượng rất phổ biến, thường xảy ra khi cơ thể rơi vào trạng thái ngủ. Nhiều tài liệu nói rằng khi mọi người ngủ có đến 40% đã bị bóng đè.[9] Nhưng nếu căn cứ vào các triệu chứng và thống kê tỷ mỉ với thời gian đủ lớn thống kê cho cả đời người thì phải đến trên 80% dân số đã trải qua trạng thái bóng đè- có điều, sau khi ngủ dậy, nhiều người bị rơi vào quên hoặc không chú ý nên không nhận ra.[9]Hiện tượng bóng đè tuy không có tổn thương thực thể, nhưng gây bức xúc về tâm lý.[9] Bóng đè có thể diễn ra trong vài phút nhưng cũng có thể lâu hơn 30 phút. sau khi kết thúc hiện tượng bóng đè, họ sẽ cảm thấy toàn thân mệt mỏi, rã rời và ướt đẫm mồ hôi.[9] Bóng đè thường xảy ra trong giai đoạn cuối của giấc ngủ. Khi bị bóng đè thì bạn tạm thời bị bất động là do một cơ chế bảo vệ đã ngăn cản hệ vận động, không cho hệ thực hành mệnh lệnh của vỏ não đã ban ra trong giấc mơ. Nó giống như hệ thống rơle tự ngắt vậy.[9]Có người cứ ngủ đến khoảng nửa đêm là bị bóng đè không sao nhúc nhích được, cứ cố vùng vẫy thì lại càng bị 'giữ chặt'. Có những người bị rơi vào cảm giác như thấy mình bị rơi từ trên cao xuống vực, hoặc thấy bị ai đó bóp cổ, bị chó đuổi, rắn tấn công...muốn chạy mà không nhúc nhích nổi.[9] Có người khi bị bóng đè cảm thấy như nghe có sức mạnh đè lên người mà không thể nào đẩy ra được, khó thở, có khi bị ảo giác nhìn thấy những hình ảnh khủng khiếp, hoặc nghe được âm thanh bí ẩn. Có người còn thấy hình như có ai đó đứng, ngồi bên cạnh hay cảm giác như bị đẩy ngã ra khỏi giường.[9]Thôi miênSửa đổiThôi miên, đó chỉ là một mảnh ghép trong một câu hỏi rộng lớn hơn rất nhiều trí óc của con người hoạt động như thế nào?[10] Chưa có gì đảm bảo rằng những nhà khoa học sẽ tìm ra lời giải đáp trong tương lai gần, bởi thế, đây vẫn là một bí ẩn chung. Thôi miên, theo tâm thần học, được định nghĩa như một trạng thái tinh thần được đặc trưng bởi trí tưởng tượng, sự tập trung và sự thư giãn được đẩy lên cao độ. Đối tượng được thôi miên họ không phải là nô lệ của kẻ thôi miên, trái lại, ý chí của họ hoàn toàn độc lập. Và họ thực sự không chìm vào trạng thái mơ màng thôi miên chính là lúc sự tập trung của họ được đẩy lên cao nhất.[10]Ngoại cảmSửa đổiMột số loại khả năng ngoại cảm chính, gồm có Khả năng đọc được suy nghĩ của người khác hay còn gọi là thần giao cách cảm. Khả năng quan sát thấy các sự kiện hay vật thể ở nơi khác hay còn gọi là thấu thị hay thiên nhãn thông. Khả năng biết trước tương lai.[11] Khả năng nhìn vào quá khứ xa xôi. Khả năng giao tiếp với người đã chết. Khả năng xác định đượcthông tin về một người hay địa điểm bằng cách chạm vào một vật thể có liên quan tới đối tượng cần tìm hiểu.[11]Những nhà ngoại cảm có bộ não bắt sóng tốt hơn những người khác.[11] Loại sóng được nhắc đến ở đây là một loại sóng điện từ đặc biệt mà khoa học chưa phát hiện ra. Sóng này lưu giữ những ký ức, hình ảnh của một người và nếu não người bắt được những sóng này sẽ cho phép các nhà ngoại cảm thấy được ít nhiều những ký ức đó.[11]Ngày nay, nhiều người tin vào lời lý giải mới của các nhà khoa học rằng ngoại cảm vượt ra ngoài thế giới vật chất thông thường. Nó tồn tại ở một không gian đặc biệt, hay còn được gọi là thế giới tâm linh - nơi vượt ra ngoài biên giới của những lý thuyết và định lý vốn có.[11] Sự khác biệt về không gian và thời gian giữa thế giới vật chất thông thường và thế giới tâm linh cho phép con người đọc được suy nghĩ của người khác hay dự đoán về những sự kiện sẽ xảy ra trong tương lai ở thế giới vật chất.[11] Hiện tại chúng ta vẫn chưa thể khẳng định chắc chắn sự tồn tại của khả năng ngoại cảm. Mỗi người đều có lý lẽ riêng để giải thích cho quan điểm của mình[11]Thần giao cách cảmSửa đổiLinh cảm hay còn gọi là linh tính, thần giao cách cảm là giác quan thứ 6, nhờ nó người ta có khả năng tiếp nhận những thông tin từ khoảng không vũ trụ, từ thế giới vô hình.[12] Linh cảm sớm mách bảo con người việc nên làm hoặc nên tránh. Rất tiếc nhiều người cố tình làm ngơ hay cưỡng lại những điều mách bảo của linh tính để khỏi hồi hộp, lo âu, ném chặt nó vào tiềm thức, và thế là cái vũ khí trời cho cổ xưa nhất để tự vệ, mà con vật nào cũng có, bị chôn sâu, lèn chặt và trở lên vô dụng.[12]Ngoài trí thông minh, sự khéo léo kỹ thuật, con người còn có những khả năng đặc biệt trong lĩnh vực thông tin từ xa. Đó là quan hệ giữa các cơ thể sống, là quan hệ của trường sinh học, có thể truyền từ xa, rất xa mà không bị cản. Trường sinh học ở dạng hào quang mang thông tin về con người phóng chiếu ra không gian vũ trụ để giao tiếp từ xa gọi là thần giao cách cảm.[12]Việc con người linh cảm, thấy trước sự việc là do hệ thần kinh thực vật nằm ở đáy não là cơ cấu của vô thức.[12] Con người ta khi chết cơ cấu tiếp tục hoạt động lâu nhất chính là thần kinh phó giao cảm của hệ thần kinh thực vật. Chính thần kinh giao cảm thần kinh thực vật hoạt động trong giai đoạn đó và thần kinh phó giao cảm tiếp nhận thông tin ấy khi nhắc đến kỷ niệm xưa yêu quý thì người ta có thể tỉnh lại được.[12]Chữa bệnh bằng tâm linhSửa đổiTheo nhiều Giáo sư ở Viện Hàn lâm khoa học Pháp cho biết, những thổ dân chữa bệnh không cần thuốc, như tại Philippin, nhiều nhà phẫu thuật đã dùng loại năng lực thuộc lĩnh vực tâm linh để giải quyết thành công các ca phẫu thuật. Có người cho rằng họ là con cháu của những người thuộc bộ lạc Kahyna đã mai một. Họ đã hòa tâm hồn vào vũ trụ cùng với biển cả bao la, lại không bị vật chất ràng buộc nên trí óc họ sáng và dễ thu nhận những sự kiện huyền diệu thuộc lĩnh vực tâm linh chan hòa trong vũ trụ tự nhiên[4]Các hiện tượng khácSửa đổiVấn đề máy ảnh. Những quả cầu ánh sáng không thể nhìn thấy bằng mắt thường mà chỉ xuất hiện trong các bức ảnh, được cho là linh hồn của những người quá cố. Nhà nghiên cứu Skeptic Brian Dunning nói rằng khi một hạt bụi hoặc động vật nhỏ quá gần với máy ảnh, nó sẽ hiện ra trong các bức hình dưới dạng một vòng tròn mờ ảo, cộng thêm hiệu ứng từ ánh đèn flash khiến quả cầu phát sáng, gây nên sự hiểu nhầm thường thấy.[13]Điểm lạnh. Đây là hiện tượng đáng sợ khi một người nào đó đang đứng trong nhà thì đột nhiên cảm thấy có khí lạnh xung quanh. Tuy nhiên, nếu người đó bước sang trái hay sang phải vài bước thì nhiệt độ trở lại bình thường, các nhà cận tậm lý gọi đây là điểm lạnh. Theo những người tin vào thuyết cosma, điểm lạnh xuất hiện khi con ma xuất hiện trong lớp không khí mỏng. Con ma cần năng lượng để hiện hình, nó thu hút nhiệt từ môi trường xung quanh và mọi người sợ hãi khi nhìn thấy chúng. Tuy nhiên, các nhà khoa học có một lời giải thích đơn giản hơn. Khi những người hoài nghi điều tra ngôi nhà bị ma ám, họ thường tìm thấy không khí mát mẻ vào ngôi nhà thông qua ống khói hoặc cửa sổ. Nhưng ngay cả khi căn phòng khép kín vẫn có lời giải thích hợp lý. Nếu một khối không khí khô đi vào căn phòng ẩm ướt, khối không khí khô bay dưới thấp kết hợp với khối không khí ẩm hơn trên trần nhà sẽ tạo ra một dòng khí xoáy đối lưu. Người đứng ở đó có ấn tượng về một điểm lạnh vì làn da cảm thấy mát hơn.[13]Thuyết tự trong những nỗ lực lâu đời nhất của con người là muốn giao tiếp với thế giới tâm linh. Các pháp sư của nhiều tôn giáo cổ xưa được xem là kênh thông tin giao tiếp với người đã mất. Bằng cách xóa bỏ hết suy nghĩ, kết nối với một số loại ý thức vũ trụ, họ nói rằng có thể nghe được âm thanh bí ẩn từ một linh hồn sống ở nhiều thế kỷ trước hoặc để linh hồn chiếm đoạt thân xác của mình. Pháp sư John Edward đến từ Long Island, New York, Mỹ cho biết ông có thể nói chuyện với người đi xuyên qua thời gian, pháp sư Knight khẳng định có thể giao tiếp với Ramtha, một linh hồn năm tuổi từ lục địa bí ẩn Atlantis. Một số nhà khoa học đã đưa ra thuyết tự động để giải thích vấn đề trên. Đây là một trạng thái thay đổi của ý thức, khi con người nói và suy nghĩ những điều họ không nhận thức được. Nói cách khác khi một người tự điều chỉnh, xóa bỏ suy nghĩ trong đầu thì những hình ảnh, ý tưởng ngẫu nhiên có thể phát sinh và họ cho rằng những suy nghĩ này đến từ thực thể khác[13]Cơ học lượng tử. Tiến sĩ vật lý Stuart Hameroff, Giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu ý thức tại Đại học Arizona, Mỹ và người bạn của ông tên là Roger Penrose đưa ra giả thuyết rằng, ý thức của con người xuất phát từ vi cấu trúc hình ống trong tế bào não. Những ống này chịu trách nhiệm xử lý lượng tử phần hồn của con người về cơ bản. Hameroff và Penrose tin rằng khi con người phảiqua trải nghiệm cận tử, những thông tin lượng tử rời khỏi não nhưng vẫn tiếp tục tồn tại. Đó là lý do tại sao một số người cho rằng mình bay ra ngoài cơ thể hoặc nhìn thấy ánh sáng ở cuối đường hầm.[13] người thợ săn ma sử dụng công nghệ như máy đo ion để phát hiện ra bóng ma, một số nói rằng linh hồn can thiệp vào số ion bình thường trong bầu không khí. Tuy nhiên, ion được tạo ra do tất cả các hiện tượng thời tiết, bức xạ mặt trờiVì vậy, không ai đưa ra được bằng chứng cho thấy sự xuất hiện của ion đồng nghĩa với sự xuất hiện của bóng ma. Điều thú vịlà ion ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến tâm trạng con người. Ion âm có thể khiến con người cảm thấy bình tĩnh và thoải mái trong khi các ion dương gây đau đầu hoặc tạo ra cảm giác tệ hại. Điều này giải thích tại sao những người sống trong ngôi nhà ma ám hay cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng, có triệu chứng đau đầu.[13]Sự kích thích điện của não. Nhiều người trên khắp thế giới kể lại rằng họ từng nhìn thấy bóng người lướt qua tầm mắt rồi lập tức biến mất. Họ tin đó là ma quỷ hay linh hồn người quá cố. Tuy nhiên các nhà khoa học Thụy Sĩ đã tìm ra bằng chứng để lý giải hiện tượng trên. Nhóm nghiên cứu tiến hành kích thích điện não vùng đỉnh thái dương trái của một bệnh nhân nữ mắc bệnh động kinh. Hiện tượng sau đó thật kỳ lạ, bệnh nhân nói có bóng người ngồi phía sau bắt chước từng cử động của cô. Hiện tượng trên xảy ra do các nhà khoa học kích thích điện vùng não chịu trách nhiệm giúp con người xác định ý thức về bản thân, giúp nhận ra sự khác biệt giữa họ và những người khác. Do đó dẫn đến việc tưởng tượng ra bóng người bắt chước trong đầu. Đây chính là chìa khóa giải thích lý do nhiều người khỏe mạnh và tâm thần phân liệt bắt gặp bóng ma và các sinh vật khác như người ngoài hành tinh khi bộ não hoạt động bất thường.[13]Ứng dụngSửa đổiCông nghệ thần giao cách cảmSửa đổiCông nghệ thần giao cách cảm có thể được sử dụng để truyền tải một thông điệp trí não đơn giản từ người này sang người kia, mà không có bất kỳ giao tiếp nào giữa họ. Nghiên cứu của các chuyên gia thuộc Đại học Harvard Mỹ.[14] Trong những thập niên tới, kỹ thuật có thể được dùng để giúp các bệnh nhân đột quỵ, người bị bại liệt 2 chân nghiêm trọng và các bệnh nhân mắc "hội chứng khóa trong" liệt tứ chi và hầu như tất cả các dây thần kinh, không thể cử động phục hồi khả năng trò chuyện và vận động, nhờ sử dụng bộ não của họ để truyền chỉ dẫn cho người khác hoặc các chi giả.[14]Các binh sĩ một ngày nào đó có thể sử dụng thần giao cách cảm để giao tiếp xuyên qua chiến trường khói lửa, không cần phải dựa vào thiết bị vô tuyến hoặc vệ tinh, vốn dễ bị kẻ thù phát hiện và ngăn chặn. Mọi người cũng có thể tận dụng nó để liên lạc với người thân của mình mà không cần điện thoại.[14]Các chuyên gia thậm chí còn nghĩ tới khả năng, thần giao cách cảm được vận dụng để giúp cảnh sát tìm ra cách đọc trí não của nghi phạm và các hội đồng xét xử có thể đảm bảo nhân chứng đang khai thật trước tòa. Con người trong tương lai thậm chí được kỳ vọng có thể giao tiếp với người chết, nếu y học tìm được cách giúp duy trì sự sống cho bộ não của họ.[14]Tìm mộ liệt sĩSửa đổiCác nhà ngoại cảm có khả năng tiếp xúc với người cõi âm thường được mọi người nhờ tìm mộ hoặc xem dấu vết thi hài của các liệt sĩ đã mất.[15] Có bảy tầng không gian trong cõi siêu linh của những linh hồn. Mỗi tầng không gian là nơi tồn tại của các linh hồn khác nhau tùy thuộc vào việc khi sống, các linh hồn đó là người tốt hay xấu, cái chết của họ là chính đáng hay không chính đáng. Họ tồn tại ở những dạng sóng, ở mỗi tầng không gian thì sự phát tín hiệu của các vong linh cũng khác nhau.[15]Nhà ngoại cảm là người thu nhận thông tin nên phải biết cách chọn lọc để không bị nhiễu.[15] Với những người có khả năng đặc biệt thì muốn tìm mộ được chính xác, phải giữ mình trong sạch để suy nghĩ nhẹ nhàng, thanh khiết về tư tưởng, tâm tưởng, hành động, làm việc bất vụ lợi, vị tha và vô tư, vì cõi âm là cõi của tư tưởng nên tất cả mọi suy nghĩ, tâm ta như thế nào thì vong linh đều biết hết.[15]Chữa bệnh bằng tâm linhSửa đổiCó nhiều phương pháp chữa bệnh bằng tâm linh như truyền năng lượng, khai mở luân xa, chỉ bắt tay hay nghe hát, hay thôi miên, tự ám kỷ và trường sinh học... chỉ cần như vậy thôi là người được điều trị sẽ khỏi[16]Những triệu chứng kín đáo, mơ hồ do người bệnh cảm thấy thì cần biết một là 80% bệnh tự khỏi, hai là niềm tin gần như vô thức là một động năng tinh thần rất mạnh đã phát động ý chí bản năng phục hồi sức khỏe giúp cơ thể tự điều chỉnh và sửa chữa những chệch choạc sinh lý bệnh. Các thầy/ cô chữa bệnh kiểu tâm linh đều có chung một nguyên lý bằng nhiều hình thức biểu diễn khác nhau gây nên một tâm lý tự ám thị của người bệnh, tự mình khởi động cơ chế tự phục hồi sức khỏe cho mình.[16]Nghiên cứuSửa đổiNgày 27 tháng 01 năm 2013, Việt Nam thành lập Viện nghiên cứu và ứng dụng tiềm năng con người.[17] Có nhiệm vụ tiến hành các hoạt động nghiên cứu và ứng dụng trên một số lĩnh vực phức tạp về mặt khoa học liên quan đến khả năng đặc biệt của con người và phát triển tiềm năng con người bằng biện chứng khoa học hiện đại.[17] Viện hoạt động trên hai lĩnh vực chủ yếu là nghiên cứu và ứng dụng những khả năng đặc biệt của con người vào phục vụ đời sống xã hội[17]Đánh giáSửa đổiCho đến khi nào khoa học sinh học phát triển đến mức có thể điều khiển được để" sinh sản ra được những con người theo ý muốn và đồng 'thời xã hội nhân văn kinh tế phát triển đến mức như chủ nghĩa Mác mong muốn là của cải vật chất xã hội đầy đủ, thừa thãi để thực hiện được khẩu hiệu "Làm theo năng lực hưởng theo nhu cầu thì lúc đó chắc các hiện tượng tâm linh sẽ không còn chỗ đứng bởi vì con người khi đó sẽ không còn nhu cầu về tâm linh[5]Xem thêmSửa đổiKhoa học tâm linhTriết học tâm linhTrường sinh họcLuân xaSiêu linhThần giao cách cảmNgoại cảmHệ giác quanTriết họcChú thíchSửa đổi^ Những chuyện tâm linh huyền bí chấn động Việt Nam 2013.^ Những bí ẩn tâm linh kinh ngạc nhất trong lịch sử thế giới. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 4 năm 2015. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2015.^ Bé 4 tuổi sở hữu sức mạnh tâm linh dị thường?.^ a b Những hiện tượng "tâm linh" khoa học đang lý giải a b c d e f g h i j k l m n o HIỆN TƯỢNG TÂM LINH DƯỚI CÁC GÓC NHÌN.^ a b c d e f Hiện tượng ma nhập trong mắt nhà khoa học.^ a b Giải mã chuyện "ma nhập" làm cho điên loạn.^ a b c d e f Giải mã hiện tượng mộng du.^ a b c d e f g Lý giải về hiện tượng bóng đè dưới góc độ khoa học và tâm linh.^ a b Hiện tượng thôi miên có còn là bí ẩn?.^ a b c d e f g Một số giải thích khoa học về hiện tượng ngoại cảm.^ a b c d e Lời giải nào cho hiện tượng "thần giao cách cảm"?.^ a b c d e f 10 hiện tượng ma quái dưới góc nhìn khoa học.^ a b c d Đột phá về công nghệ tạo thần giao cách cảm.^ a b c d TÌm mộ sai, nhà ngoại cảm nói gì?.^ a b Chữa bệnh kiểu "tâm linh".^ a b c Lễ ra mắt "Viện Nghiên cứu & Ứng dụng tiềm năng con người". Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm liên quan Tồn tại Chân linh là các sinh vật có từ thời hỗn mang, sức mạnh cao nhất tại Linh giới - Chân long rồng - Thiên phượng phượng hoàng - Du thiên Côn bằng đại bàng - Ngũ sắc Khổng tước chim công 5 màu - Sơn nhạc Cự viên khỉ - Kim Ô quạ - Tà long rồng Community content is available under CC-BY-SA unless otherwise noted. Bàn chân pedis được giới hạn bắt đầu từ dưới hai mắt cá tới đầu các ngón chân gồm có hai phần mu chân và gan chân. Bàn chân và cổ chân tạo nên một cấu trúc giải phẫu phức tạp gồm có 26 xương hình dạng không đều nhau, 30 khớp hoạt dịch, hơn 100 dây chằng và có 30 cơ tác động lên các phân đoạn. Tất cả các khớp bàn chân phải tương tác hài hòa và kết hợp với nhau để cơ thể con người vận động đi lại một cách trơn tru. Cấu tạo xương bàn chân Bàn chân có thể được chia thành ba vùng. Bàn chân sau rearfoot bao gồm xương sên và xương gót; bàn chân giữa midfoot bao gồm xương ghe, 3 xương chêm và xương hộp; và bàn chân trước gồm các xương bàn ngón và các xương ngón chân. Khớp Hầu hết các vận động ở chân xảy ra tại ba khớp hoạt dịch khớp cổ chân talocrural, khớp dưới sên subtalar và khớp giữa cổ chân midtarsal. Bàn chân di chuyển trong ba mặt phẳng hầu hết các vận động xảy ra trong chân sau. Khớp cổ chân talocrural là một khớp bản lề một trục được tạo bởi xương chày và xương mác khớp chày mác và xương chày và xương sên khớp chày sên. Khớp này là một khớp vững với xương chày và xương mác tạo thành một ổ sâu cho ròng rọc xương sên như một lỗ mộng. Phần trong của lỗ mộng là mặt trong của mắt cá trong, phần ngoài của lỗ mộng là mặt trong của mắt cá ngoài. Mắt cá ngoài xuống thấp hơn mắt cá trong và bảo vệ các dây chằng bên ngoài của cổ chân và chống lại di lệch ra ngoài. Xương chày và xương mác vừa khít trên ròng rọc xương sên là một xương có phần trước rộng hơn phần sau. Sự khác nhau về độ rộng của xương sên cho phép một ít chuyển động dạng khép của bàn chân. Khớp dưới sên Subtalar Joint hoặc sên-gót là khớp giữa xương sên và xương gót. Xương sên và xương gót là các xương chịu trọng lượng lớn của bàn chân và tạo thành bàn chân sau. Xương sên nối hai xương cẳng chân với bàn chân và được xem là viên đá đỉnh vòm của bàn chân. Xương gót mang lại một cánh tay đòn cho gân Achilles và phải đáp ứng được lực tải tác động lớn vào lúc đánh gót và các lực lượng cường độ lớn từ cơ bụng chân và cơ dép. Xương sên khớp với xương gót ở ba mặt, trước, sau và trong, với mặt lồi của xương sên khớp với mặt lõm xương gót. Có 5 dây chằng mạnh và ngắn nâng đỡ khớp dưới sên, hạn chế vận động của khớp này. Trục xoay của khớp dưới sên chạy xéo từ phía sau bên mặt lòng đến phía trước trong mặt mu xương sên. Trục xấp xỉ 42° ở mặt phẳng trán và 16° ở mặt phẳng ngang Vận động xảy ra theo ba mặt phẳng và được gọi là quay sấp và quay ngửa. Quay sấp xảy ra trong một hệ thống chuỗi mở với bàn chân hở mặt đất, bao gồm vặn ngoài mặt phẳng trán xương gót, dạng mặt phẳng ngang, và gập mu bàn chân mặt phẳng trước sau. Quay ngửa ngược với quay sấp, với gót vặn trong mặt phẳng trán, khép mặt phẳng ngang và gập lòng mặt phẳng trước sau ở tư thế không chịu trọng lượng Vặn trong và vặn ngoài của khớp dưới sên có thể đo được bằng góc tạo thành giữa cẳng chân và xương gót. Vặn trong khớp dưới sên có thể từ 20°đến 30°. Vặn trong sẽ giảm đáng kể ở những người bị thoái hóa khớp cổ chân. Vặn ngoài trung bình khoảng 4-5°. Hầu hết bệnh nhân viêm khớp, vặn ngoài quá mức xương gót tạo nên biến dạng bàn chân sau vẹo ngoài. Các khớp khác của bàn chân Các khớp khác của bàn chân giữa là các khớp trượt với vận động trượt và xoay nhỏ. Bàn chân trước gồm các xương bàn ngón và xương ngón chân cùng với các khớp giữa chúng. Chức năng của bàn chân trước là duy trì vòm ngang giữa bàn chân, vòm dọc trong, và giữ sự linh hoạt của xương bàn ngón thứ nhất. Mặt phẳng của bàn chân trước ở đầu xương bàn ngón được tạo bởi các xương bàn ngón thứ hai, thứ ba, và thứ tư. Mặt phẳng này vuông góc với trục dọc của gót chân trong sự chỉnh thẳng bàn chân trước bình thường. Đó là vị trí trung gian của bàn chân trước. Nếu mặt phẳng này bị nghiêng vào trong mặt trong nâng lên thì gọi là bàn chân trước ngửa hoặc varus, ngược lại nếu mặt phẳng nghiêng ra ngoài gọi là bàn chân trước sấp hoặc valgus. Nếu xương bàn ngón thứ nhất nằm dưới mặt phẳng của các xương bàn đốt kế cận, gọi là hàng đầu gập lòng, thường kết hợp với bàn chân hõm. Khớp cổ- bàn ngón chân tarsometatarsal là các khớp trượt, cho phép chuyển động hạn chế giữa các xương chêm, xương hộp với các xương bàn ngón. Các vận động khớp cổ-bàn ngón chân thay đổi hình dạng của vòm ngang bàn chân. Khi xương bàn ngón chân thứ nhất gập và dạng và xương bàn đốt thứ năm gập và khép, vòm sâu hơn hoặc tăng độ cong. Tương tự như vậy, nếu xương bàn ngón thứ nhất duỗi và khép và xương bàn ngón thứ năm duỗi và dạng, vòm bẹt xuống. Gấp và duỗi ở các khớp cổ- bàn ngón chân cũng góp phần vào động tác vặn trong và vặn ngoài của bàn chân. Khớp giữa xương chêm đầu và xương bàn ngón thứ nhất vận động nhiều, cho phép xương bàn ngón thứ nhất chịu trọng lượng và tạo lực đẩy tới. Các khớp cổ- bàn ngón chân được làm vững bởi các dây chằng mu chân trong và ngoài. Các khớp bàn –ngón chân metatarsophalangeal là khớp hai trục, cho phép gập duỗi và dạng khép. Những khớp này chịu tải trong giai đoạn đẩy tới của dáng đi sau nhấc gót chân và bắt đầu gấp lòng bàn chân, gấp các ngón chân. Duỗi ngón chân nhiều hơn ngón tay do đòi hỏi của giai đoạn đẩy tới của dáng đi. Các khớp gian đốt ở bàn chân tương tự bàn tay, là khớp một trục cho phép gấp duỗi ngón chân. Các ngón chân ít chức năng hơn ngón tay bởi vì chúng thiếu một cấu trúc đối diện như ngón tay cái. Các cung vòm của bàn chân Các xương cổ chân và bàn ngón tạo nên ba vòm, hai vòm chạy theo chiều dọc và một vòm chạy ngang bàn chân. Cơ cấu này tạo nên một hệ thống hấp thụ sốc đàn hồi. Khi đứng, một nửa trọng lượng được chịu bởi gót chân và một nửa bởi các xương bàn ngón ở trước với một phần ba trọng lượng này là ở xương bàn ngón thứ nhất. Vòm dọc bên ngoài được hình thành bởi xương gót, xương hộp, xương bàn ngón thứ tư và thứ năm. Vòm này tương đối bằng phẳng và ít di động. Bởi vì nó thấp hơn so vòm dọc trong, vòm ngoài có thể chạm đất và chịu một phần trọng lượng trong vận động, do đó đóng vai trò nâng đỡ trong bàn chân. Vòm dọc trong chạy từ xương gót đến xương sên, ghe, chêm và ba xương bàn ngón đầu tiên. Nó linh hoạt và di động hơn so với vòm ngoài và đóng một vai trò quan trọng trong việc hấp thụ lực sốc khi tiếp xúc với mặt đất. Mặc dù vòm dọc trong thay đổi khi vận động, nó thường không chạm đất, trừ khi một người có bàn chân phẳng chức năng. Vòm dọc trong được nâng đỡ bởi xương sên, dây chằng gót- sên, dây chằng dọc gan chân, và mạc gan chân fascia plantar, một mạc xơ dày cày từ xương gót đến khớp bàn- ngón chân. Vòm ngang được tạo bởi các xương cổ chân nêm vào và nền các xương bàn ngón. Các xương hoạt động như các thanh xà nâng đỡ vòm này, dẹt xuống khi chịu trọng lượng và có thể chịu ba đến bốn lần trọng lượng cơ thể. Dựa vào chiều cao của vòm trong có thể chia làm bàn chân bình thường, hõm vòm cao và bẹt bàn chân bằng. Bàn chân hõm có phần giữa bàn chân không chạm đất, có khả năng hấp thu lực kém. Ngược lại, bàn chân bẹt, thường tăng vận động, có mặt lòng bàn chân tiếp đất nhiều nhất và làm yếu mặt trong. Loại bàn chân này thường kết hợp với quay sấp quá mức suốt thì tựa của dáng đi. Cơ góp phần quan trọng vào cấu tạo bàn chân con người Có hai mươi ba cơ tác động lên cổ chân và bàn chân, 12 có nguồn gốc ngoài bàn chân và 11 bên trong bàn chân. Tất cả 12 cơ bắp bên ngoài, ngoại trừ cơ bụng chân, cơ dép, và cơ gan chân plantaris, tác dụng lên cả các khớp dưới sên và khớp giữa bàn chân. Các cơ của bàn chân đóng một vai trò quan trọng trong việc chịu các tác động có cường độ rất cao. Chúng cũng tạo ra và hấp thụ năng lượng trong khi vận động. Các dây chằng và gân cơ lưu trữ một phần năng lượng cho sự trở lại sau đó. Ví dụ, gân Achilles có thể lưu trữ 37 jun J năng lượng đàn hồi, và các dây chằng của vòm chân có thể lưu trữ 17 J khi bàn chân hấp thụ các lực và trọng lượng cơ thể. Cơ ở mu chân Chỉ có một cơ nhỏ ở mu chân, cơ duỗi các ngón chân ngắn extensor digitorum brevis, và cơ này tương đối ít quan trọng. Nguyên uỷ mặt trên và ngoài của phần trước xương gót, ở phía trước-trong mắt cá ngoài. Bám tận cơ chia thành bốn bó đến bám vào nền đốt gần ngón cái và vào gân đi vào các ngón chân II, III và IV của cơ duỗi các ngón chân dài. Bó đi vào ngón chân cái được gọi là cơ duỗi ngón cái ngắn extensor hallucis brevis. Động tác hỗ trợ cơ duỗi ngón cái dài và cơ duỗi các ngón chân dài trong việc duỗi các ngón chân I - IV. Các cơ ở gan chân Có bốn lớp cơ ở gan chân. Các cơ này đã được biệt hoá để giúp giữ vững các vòm gan chân và làm cho con người đứng vững trên mặt đất hơn là để thực hiện các chức năng tinh tế như các cơ ở bàn tay. Lớp cơ nông lớp thứ nhất gồm ba cơ, tất cả đều đi từ phần sau cùa xương gót tới các ngón chân. Tính từ trong ra ngoài, ba cơ của lớp nông là cơ giạng ngón cái, cơ gấp các ngón chân ngắn và cơ giạng ngón út. Cả ba cơ này hợp thành một nhóm đóng vai trò giữ vững các vòm gan chân và duy trì độ lõm của gan chân. Lớp cơ giữa lớp thứ hai gồm hai cơ nội tại của gan chân là cơ vuông gan chân và các cơ giun. Lớp này còn có gân của cơ gấp các ngón chân dài và cơ áp ngón cái dài từ cẳng chân đi xuống. Gân cơ gấp các ngón chân dài bắt chéo mặt nông của gân cơ gấp ngón cái dài và là chỗ bám các cơ nội tại của gan chân. Lớp cơ sâu lớp thứ ba bao gồm các cơ ngắn của ngón cái và ngón út nằm ở nửa trước gan chân cơ gấp ngón cái ngắn, cơ khép ngón cái, cơ gấp ngón út ngắn. Lớp cư gian cót lớp thứ tư gồm ba cơ gian cốt gan chân và bốn cơ gian cốt mu chân. Chúng chiếm những khoảng nằm giữa các xương đốt bàn chân. Về chi phối thần kinh, cơ gan chân, cơ giang ngón cái. cơ gấp ngắn ngón cái và cơ giun I do thần kinh gan chân trong chi phối, tất cả các cơ còn lại do thần kinh gan chân ngoài chi phối. Mạc mạc sâu của gan chân dày lên tạo cân gan chân plantar aponeurosis. Cân gan chân có hình tam giác và chiếm vùng trung tâm của gan chân. Phần mạc phủ các cơ giạng của ngón cái và ngón thứ hai thì vẫn mỏng. Đỉnh của cân gan chân bám vào củ gót. Nền của cân gan chân chia ra ở ngang gốc các ngón chân thành 5 chẽ, mỗi chẽ lại tách đôi để bao quanh các gân gấp và cuối cùng hoà lẫn với bao sợi gân gập. Tư các bờ trong và ngoài của cân gan chân, nơi nó liên tiếp với mạc phủ các cơ giạng ngón cái và ngón út, có các vách sợi chạy lên vào gan chân và tham gia vào sự hình thành các ngăn mạc của gan chân. Bàn chân góp phần đáng kể vào chức năng của toàn bộ chi dưới. Bàn chân nâng đỡ trọng lượng của cơ thể cả khi đứng và đi lại chạy nhảy. Bàn chân phải là một phần tiếp xúc lỏng lẻo với các bề mặt không bằng phẳng khi nó tiếp xúc. Ngoài ra, khi tiếp xúc với mặt nền, nó đóng vai trò giảm sốc với các lực phản ứng nền. Vào cuối thì tựa, nó phải là một đòn bẩy cứng để đẩy tới hiệu quả. Cuối cùng, khi bàn chân bị giữ cố định trong thì tựa, nó phải hấp thụ lực xoay của chi dưới. Tất cả những chức năng này của bàn chân xảy ra trong một chuỗi động đóng khi nó đang chịu các lực ma sát và phản ứng từ mặt đất hoặc bề mặt khác. Tư thế khớp khóa của cổ chân là gập mu. Cổ chân được làm vững bởi rất nhiều dây chằng bên trong và ngoài, làm hạn chế gập mu và gập lòng, vận động ra trước và ra sau của bàn chân, nghiêng của xương sên và vẹo trong và vẹo ngoài. Sự ổn định của cổ chân phụ thuộc vào hướng của các dây chằng, loại lực tải và tư thế của cổ chân vào lúc chịu tải. Mặt ngoài của khớp cổ chân dễ bị tổn thương hơn, chiếm 85% bong gân cổ chân. Trục xoay của khớp cổ chân là một đường thẳng giữa hai mắt cá chạy chéo so với xương chày. Gập mu bàn chân xảy ra ở khớp cổ chân khi bàn chân di chuyển về phía cẳng chân ví dụ khi nâng các ngón chân và bàn chân khỏi sàn hoặc là cẳng chân di chuyển về phía bàn chân ví dụ khi hạ thấp người xuống với bàn chân cố định trên sàn nhà. Tầm vận động ở khớp cổ chân thay đổi với lực tải lên khớp. Tầm vận động gấp mu bàn chân bị hạn chế bởi tiếp xúc xương giữa cổ xương sên và xương chày, bao khớp và các dây chằng, và các cơ gấp lòng bàn chân. Tâm vận động gấp mu trung bình là 20°, dù dáng đi bình thường chỉ cần khoảng 10° gấp lòng. Khi ngồi xổm gấp mu có thể đạt hơn 40 °. Gấp lòng bàn bị giới hạn bởi xương sên và xương chày, các dây chằng và bao khớp, và các cơ gấp mu. Tâm vận động trung bình của gấp lòng bàn chân là 50°, trong dáng đi bình thường tầm gấp lòng từ 20° đến 25°. Chức năng chính của khớp dưới sên là hấp thụ sự xoay của chi dưới trong thì tựa của dáng đi. Với bàn chân cố định trên bề mặt và xương đùi và xương chày xoay trong vào lúc bắt đầu của thì tựa và xoay ngoài vào cuối thì tựa, khớp dưới sên hấp thụ sự xoay qua các hoạt động đối nghịch quay sấp và quay ngửa. Khớp dưới sên hấp thụ sự xoay bằng cách hoạt động như một bản lề sửa đổi, cho phép xương chày xoay trên một bàn chân chịu trọng lượng. Chức năng thứ hai của khớp dưới sên là hấp thụ sốc. Điều này cũng có thể được thực hiện bằng cách quay sấp. Các vận động khớp dưới sên cũng cho phép xương chày xoay trong nhanh hơn so với xương đùi, tạo điều kiện mở khóa ở khớp gối. Khớp giữa bàn chân Midtarsal Joint hoặc ngang bàn chân có ý nghĩa chức năng lớn nhất. Nó thực sự bao gồm hai khớp, khớp gót-hộp ở mặt ngoài và khớp sên-ghe ở mặt trong bàn chân. Kết hợp lại, chúng tạo thành một khớp hình chữ S với hai trục, chéo và dọc. Có năm dây chằng nâng đỡ vùng này của bàn chân. Chuyển động tại hai khớp này góp phần vào vặn trong inversion và vặn ngoài eversion, dạng và khép, gập mu và gập lòng ở các khớp cổ chân và dưới sên. Vận động ở khớp giữa bàn chân phụ thuộc vào vị trí khớp dưới sên. Khi khớp dưới sên ở tư thế quay sấp, hai trục của khớp giữa cổ chân song song, mở khóa khớp, tạo nên tăng vận động ở bàn chân như trong giai đoạn chạm gót và bàn chân bằng của dáng đi. Điều này cho phép bàn chân rất di động để hấp thụ lực sốc khi tiếp xúc với mặt đất và cũng thích ứng với các bề mặt không bằng phẳng. Khi khớp dưới sên quay ngửa, hai trục chạy qua khớp giữa cổ chân hội tụ, khóa khớp lại và tạo nên độ cứng của bàn chân cần thiết cho tạo lực hiệu quả trong giai đoạn sau của thì tựa tạo một đòn bẩy cứng. Gấp lòng bàn chân được sử dụng để đẩy cơ thể về phía trước và đi lên, góp phần đáng kể vào các lực đẩy khác được tạo ra trong giai đoạn nhấc gót và nhấc ngón. Các cơ gấp lòng bàn chân cũng hoạt động ly tâm để làm chậm một bàn chân đang gập mu hoặc để trợ giúp trong việc kiểm soát chuyển động về phía trước của cơ thể, đặc biệt là xoay ra trước của xương chày trên bàn chân. Cơ chủ đạo chủ yếu là cơ bụng chân và cơ dép. Bởi vì cơ bụng chân cũng đi qua khớp gối và là cơ gập gối, nó có tác dụng gấp lòng hiệu quả nhất khi gối duỗi và cơ tứ đầu đùi được hoạt hóa. Các cơ gấp lòng bàn chân khác chỉ tạo khoảng 7% lực gấp lòng bàn chân cơ mác dài, mác ngắn là quan trọng hơn, cơ gan chân gầy, gấp ngón cái dài, cơ chày sau ít hơn. Gấp mu bàn chân Gấp mu chủ động trong thì đu đưa của dáng đi để đưa bàn chân hở lên khỏi nền và trong thì tựa để để kiểm soát hạ bàn chân xuống sàn nhà sau khi chạm gót. Cơ gấp mu chính là cơ chày trước có kích thước lớn, gân cơ dài và có thuận lợi cơ học lớn nhất. hỗ trợ cho cơ này là các cơ duỗi ngón dài, duỗi ngón cái dài và cả cơ mác ba. Vặn ngoài eversion được tạo ra chủ yếu bởi các nhóm cơ mác. Những cơ này nằm bên ngoài so với trục dọc của xương chày. Chúng là các cơ quay sấp ở tư thế không chịu trọng lượng bởi vì chứng vặn ngoài xương gót và dạng bàn chân trước. Cơ mác dài là cơ vặn ngoài mà cũng có vai trò kiểm soát lực ép lên các vận động xương bàn ngón thứ nhất và các vận động tinh vi hơn của xương bàn ngón thứ nhất và ngón chân cái. Vặn trong inversion Các cơ vặn trong của bàn chân là các cơ nằm ở bên trong so với trục dọc của xương chày. Những cơ này làm xương gót vặn trong và bàn chân trước khép. Vặn trong chủ yếu là do cơ chày trước và cơ chày sau, với sự trợ giúp của các cơ gấp ngón cái, gấp các ngón chân dài. Cơ duỗi ngón cái dài kết hợp với cơ gấp ngón cái dài để khép bàn chân trước trong động tác vặn trong. Vận động mạnh nhất cổ bàn chân là gập lòng do các cơ gập lòng có khối cơ lớn. Các cơ gập lòng được sử dụng nhiều hơn để chống lại trọng lượng và duy trì tư thế đứng thẳng, kiểm soát hạ người xuống đất, bổ trợ cho đẩy người tới. Ngay cả khi đứng, các cơ gấp lòng, đặc biệt là cơ dép, cũng co để kiểm soát tư thế. Gập mu chân không thể tạo lực lớn vì khối cơ nhỏ hơn và ít được sử dụng trong các hoạt động hàng ngày. Lực các cơ gập mu chỉ bằng khoảng 25 % lực các cơ gập lòng bàn chân. Sự đảo nghịch hoạt động cơ Các cơ gấp lòng bàn chân hoạt động như là cơ duỗi gối. Một chức năng quan trọng của các cơ gấp lòng bàn chân là làm vững gối ở tư thế duỗi. điều này có thể thấy rõ ở những bệnh nhân yếu các cơ gập lòng. Không có hoạt động phanh hoặc giảm tốc cần thiết do cơ ở cổ chân, di dưới tiến tới thông qua gập mu bàn chân quá nhanh và quá nhiều trong giai đoạn giữa đến sau của thì tựa. Như hình vẽ cơ dép bị yếu khi đứng, cẳng chân xoay ra trước chuyển lực của trọng lượng cơ thể ra sau so với trục xoay trong- ngoài ở khớp gối. Sự dịch chuyển này tạo nên lực xoay gấp gối đột ngột và thường không ngờ tới. Cổ chân bị gập mu, trong trường hợp này, tạo khuynh hướng gập gối. Một chức năng quan trọng của cơ dép là kháng lại xoay ra trước quá mức của cẳng chân, do đó giữ cho trọng lượng cơ thể ngay trên hay ngay trước trục xoay trong- ngoài của khớp gối. Với bàn chân được giữ cố định ở nền, gấp lòng bàn chân chủ động ở cổ chân có thể duỗi gối. Cơ dép đặc biệt phù hợp với vai trò làm vững duỗi gối, vì phần lớn là sợi cơ chậm, kháng mỏi mệt. Co cứng cơ dép quá mức tạo khuynh hướng duỗi gối mạnh và kéo dài, dần dần có thể góp phần tạo biến dạng gối quá ưỡn. Các vận động tại gối và bàn chân cần phải được phối hợp để tối đa hóa sự hấp thụ các lực và giảm thiểu căng các liên kết của chi dưới. Ví dụ, trong thì tựa của dáng đi, quay sấp và ngửa ở bàn chân phải tương ứng với xoay ở đầu gối và hông. Vào lúc chạm gót, bàn chân thường tiếp xúc với mặt đất ở một tư thế hơi quay ngửa, và bàn chân được hạ xuống mặt đất với gấp lòng. Khớp dưới sên bắt đầu quay sấp lập tức, kèm theo xoay trong và gấp ở khớp gối và háng. Quay sấp tiếp tục cho đến khi nó đạt đến tối đa vào khoảng 35% đến 50% của thì tựa, và điều này tương ứng với gấp và xoay trong tối đa ở khớp gối. Ở giai đoạn bàn chân bằng ở thì tựa, khớp gối bắt đầu xoay ngoài và duỗi, và bởi vì bàn chân vẫn giữ cố định trên mặt đất, các vận động này được truyền đến xương sên, làm khớp dưới sên đáp ứng bằng quay ngửa. Nhiều tổn thương của chi dưới được cho là có liên quan với sự thiếu đồng bộ giữa những vận động này của khớp gối và khớp dưới sên. Thánh linh là gì? Có lần, Chúa Giê-su hỏi các môn đồ “Trong các ngươi có ai làm cha, khi con mình... xin cá, mà cho rắn thay vì cá chăng? Hay là xin trứng, mà cho bò-cạp chăng?” Lu-ca 1111, 12. Trẻ em ở xứ Ga-li-lê thích ăn trứng và cá. Chúng biết mình muốn ăn loại thực phẩm nào. Chúa Giê-su nói rằng chúng ta nên kiên trì xin thánh linh, giống như một đứa trẻ đói bụng xin thức ăn Lu-ca 119, 13. Hiểu được thánh linh là gì sẽ giúp chúng ta biết thánh linh đóng vai trò trọng yếu nào trong đời sống chúng ta. Vậy trước tiên, chúng ta hãy xem xét Kinh Thánh cho biết gì về thánh linh. “Quyền-phép Đấng Rất-Cao” Kinh Thánh cho biết rõ thánh linh là một lực mà Đức Chúa Trời dùng để thực hiện ý muốn Ngài. Khi báo tin cho Ma-ri là bà sẽ có con dù còn đồng trinh, thiên sứ Gáp-ri-ên nói với bà rằng thánh linh “sẽ đến trên ngươi, và quyền-phép Đấng Rất-Cao sẽ che-phủ ngươi dưới bóng mình, cho nên con thánh sanh ra, phải xưng là Con Đức Chúa Trời” Lu-ca 135. Theo lời thiên sứ Gáp-ri-ên, có sự liên hệ giữa thánh linh và “quyền-phép Đấng Rất-Cao”. Nhiều câu khác trong Kinh Thánh cũng có ý niệm tương tự. Nhà tiên tri Mi-chê nói “Phần tôi... nhờ thần khí của ĐỨC CHÚA, tôi được đầy sức mạnh” Mi-chê 38, Các Giờ Kinh Phụng Vụ. Chúa Giê-su từng hứa với các môn đồ Khi thánh-linh giáng trên các ngươi, thì các ngươi sẽ nhận lấy quyền-phép’ Công-vụ 18. Sứ đồ Phao-lô cũng nói về “quyền-phép của Thánh-Linh Đức Chúa Trời”.—Rô-ma 1513, 19. Vậy, chúng ta có thể kết luận thế nào về những điều được đề cập ở trên? Có sự liên hệ chặt chẽ giữa thánh linh và quyền phép của Đức Chúa Trời. Thánh linh hoặc thần khí là quyền năng hay lực mà Đức Giê-hô-va dùng để thực hiện ý định Ngài. Đó quả là một lực tuyệt vời! Chúng ta không thể hình dung được Đức Chúa Trời dùng bao nhiêu quyền năng để tạo ra toàn thể vũ trụ. Qua nhà tiên tri Ê-sai, Đức Giê-hô-va mời chúng ta suy ngẫm về câu sau “Hãy ngước mắt lên cao mà xem Ai đã tạo những vật này? Ấy là Đấng khiến các cơ-binh ra theo số nó, và đặt tên hết thảy; chẳng một vật nào thiếu, vì sức-mạnh Ngài lớn lắm, và quyền-năng Ngài rất cao”.—Ê-sai 4026. Do đó, Kinh Thánh nói rằng vũ trụ với sự trật tự và hài hòa của nó có được là nhờ “sức-mạnh”, hay quyền năng, của Đức Chúa Trời Toàn Năng. Rõ ràng, quyền năng hay lực Đức Chúa Trời sử dụng rất lớn, và sự hiện hữu của chúng ta tùy thuộc vào lực ấy.—Xem khung “Cách thánh linh hoạt động”. Đức Giê-hô-va có thể dùng thánh linh trong phạm vi rộng lớn, như khi sáng tạo vũ trụ. Nhưng, Ngài cũng có thể dùng thánh linh để giúp loài người mà Ngài tạo ra. Kinh Thánh có nhiều câu cho biết cách Đức Chúa Trời đã dùng thánh linh hay thần khí để thêm sức cho các tôi tớ Ngài trên đất. “Thần của Chúa ngự trên ta” Thánh chức của Chúa Giê-su cho chúng ta cái nhìn khái quát nhưng thật thú vị về cách thánh linh Đức Chúa Trời tác động đến tôi tớ Ngài. Chúa Giê-su nói với dân thành Na-xa-rét “Thần của Chúa ngự trên ta” Lu-ca 418. Khi được quyền-phép thánh-linh’, Chúa Giê-su thực hiện được điều gì? Lu-ca 414. Ngài chữa lành mọi bệnh tật, làm biển đang cuồn cuộn sóng lặng yên, cho hàng ngàn người ăn chỉ với vài ổ bánh cùng vài con cá và thậm chí làm người chết sống lại. Sứ đồ Phi-e-rơ miêu tả Chúa Giê-su là “Người mà Đức Chúa Trời đã dùng làm việc quyền-phép, sự lạ và dấu lạ”.—Công-vụ 222. Ngày nay, thánh linh không còn thực hiện những phép lạ như thế. Tuy nhiên, thánh linh có thể làm những điều đặc biệt cho chúng ta. Đức Giê-hô-va sẵn sàng ban thánh linh cho những người thờ phượng Ngài, như Chúa Giê-su đã cam đoan với các môn đồ Lu-ca 1113. Do đó, sứ đồ Phao-lô có thể nói “Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi” Phi-líp 413. Thánh linh có thể có vai trò tương tự trong đời sống bạn không? Bài tiếp theo sẽ giải đáp câu hỏi này. [Khung/​Hình nơi trang 5] Tại sao thánh linh không phải là một nhân vật? Kinh Thánh ví thánh linh với nước. Khi hứa về những ân phước ban cho dân sự Ngài trong tương lai, Đức Chúa Trời phán “Ta sẽ rót nước trên kẻ khát, cho suối chảy nơi đất khô. Ta sẽ đổ Thần ta trên dòng-dõi ngươi, và phước-lành ta trên những kẻ ra từ ngươi”.—Ê-sai 443. Khi Đức Chúa Trời đổ thánh linh cho những người phụng sự Ngài, họ “được đầy-dẫy” hoặc “đầy” thánh linh. Chúa Giê-su, Giăng Báp-tít, Phi-e-rơ, Phao-lô, Ba-na-ba và những môn đồ tụ họp lại vào ngày Lễ Ngũ Tuần năm 33 CN đều được miêu tả là được đầy dẫy thánh linh.—Lu-ca 115; 41; Công-vụ 48; 917; 1122, 24; 139. Hãy suy xét điều này Có thể nào một người được “rót” hay “đổ” trên nhiều người không? Liệu bạn có thể nói một nhóm người “được đầy-dẫy” một người không? Điều đó thật phi lý. Kinh Thánh nói người ta được đầy dẫy sự khôn ngoan, thông hiểu và ngay cả sự hiểu biết chính xác, nhưng chưa bao giờ miêu tả bất kỳ ai được đầy dẫy người khác.—Xuất Ê-díp-tô Ký 283; 1 Các Vua 714; Lu-ca 240; Cô-lô-se 19. Từ Hy Lạp pneuʹma được dịch là “thánh-linh” cũng bao hàm ý tưởng một quyền năng vô hình. Theo một từ điển Kinh Thánh Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words, từ pneuʹma “có nghĩa chính là gió... cũng có nghĩa là hơi thở; và đặc biệt có nghĩa là thánh linh, lực vô hình, phi vật chất và mạnh mẽ giống như gió”. Vậy, rõ ràng thánh linh không phải là một nhân vật *. [Chú thích] [Nguồn tư liệu] Photodisc/SuperStock Giới thiệu bài khảo cứu về Động Chân Linh của nhóm soạn thảo Địa chí Làng Lệ Sơn do Lê Trọng Đại chủ biên Động Chân Linh là một danh thắng nổi tiếng ở phía Tây làng Lệ Sơn. Động nằm trong lòng núi đá vôi chứa hầm đường sắt có tên hầm Lệ Sơn; nơi đây được đánh dấu bằng sự phân giới giữa làng Kinh Châu thuộc xã Châu Hóa với làng Lệ Sơn Văn hóa. Núi đá vôi chứa động này nhô ra khỏi mặt nước sông Gianh..Động có vẽ đẹp kỳ vĩ gắn với nhiều sự tích và huyền thoại; là một điểm nhấn tạo nên sức thu hút đặc biệt đối với tao nhân mặc khách đến thăm Lệ Sơn thưở xưa Ảnh trên là ngọn núi chứa trong lòng nó động Chân Linh kỳ vĩ Nguồn Lê Trọng Đại Thật là đáng tiếc là trải qua những biến thiên của lịch sử mà cửa động đã bị lấp từ thế kỷ XIX, du khách đã không thể vào bên trong động để chiêm ngưỡng được nữa. Đầu thế kỷ XX, chính quyền thực dân Pháp khoan núi làm đường sắt qua đây đã tiếp tục làm cho cảnh quan và cửa động bị biến đổi không ít. Ảnh này cho phép chúng ta hình dung cửa động Chân Linh ở khu vực trên mặt nước của ngọn núi cao phía nam, hướng ra dòng Gianh Nguồn Lê Trọng Đại Việc cửa động bị lấp là một tổn thất đáng tiếc đối với làng Lệ Sơn nói riêng và Quảng Bình nói chung. Bởi vì theo như các sách cổ miêu tả thì cảnh vật ở động Chân Linh không hề thua kém động Phong Nha ở Bố Trạch, thậm chí một số học giả đã nhầm động Chân Linh là động Phong Nha. Nhóm các dịch giả của Viện Sử học gồm Đào Duy Anh, Đỗ Mộng Khương, Nguyễn Trọng Hàn, Nguyễn Ngọc Tĩnh khi dịch Phủ Biên tạp lục ở trang 95 đã chú thích động Chân Linh là động Phong Nha. Hai dịch giả Trần Đại Vinh và Hoàng Văn Phúc khi dịch Ô châu cận lục cũng lặp lại nhầm lẫn này. Trong “Ô châu cận lục” Dương Văn An đã mô tả động Chân Linh với vẽ đẹp thanh cao linh diệu đến hút hồn “Động này ở nguồn Chân Linh châu Bố Chính, lưng dựa núi xanh, mặt kề sông biếc; bên dưới nước xanh như màu chàm, bên trên đá rêu như sắc thúy, cửa động nhỏ hẹp vừa một con thuyền; trong động dần dần mở rộng; người du lãm cưỡi thuyền vào cần phải thành tâm chay sạch, hễ thấy nước êm, sóng lặng, hết gió tan mù, lúc ấy mới dong đuốc đi theo khe nước mà vào, thì nghe gió thổi như muôn sáo, động vang như nghìn kèn. Đi phỏng vài dặm hiện ra một lỗ hổng trời đất sáng sủa mặt trời, mặt trăng chiếu soi, cỏ lặng mây trong, lâng lâng phong tục, chim hót chào người, hoa cười đón khách, thành hẳn một thế giới riêng. Đá lớn bằng phẳng như hình bàn cờ, xung quanh toàn đá như đẽo, có những dấu vết lấm tấm, hoặc như đồng tiền, hoặc như sợi tóc, hoặc như hình người, hoặc như chuỗi ngọc, nước lặng biếc như mắt tăng, đá xanh đậm như đầu phật, chim đi trên cát còn dấu, cá giỡn dưới nước không tăm, dẫu cảnh Đào nguyên cũng không đẹp hơn được. Tao nhân mặc khách nhiều người đề vịnh, người sau thấy chỗ ghi đề như có vết khuyên điểm. Tương truyền ở cửa động có một hộp vàng chìm xuống đáy nước, một thuật sỹ muốn đến lấy, người địa phương bảo rằng sóng gió không yên, không nên đi vào, người thuật sỹ kia tự phụ mình có pháp thuật thần diệu, cứ chèo thuyền vào thì trong chốc lát, nghe tiếng trống tiếng còi inh ỏi, đều thất kinh mà chèo thuyền ra. Động ấy linh vị như thế. Thơ cổ có câu "Động môn vô tỏa thược Tục khách bất tằng lai” Cửa động không then khóa khách tục không thể qua cũng chính là nói động này. Nay hỏi người địa phương đều nói, tục truyền núi này anh linh nhưng cửa ngõ khóa chặt đã lâu, gần đây không có du khách nào đến thăm nữa” [1; 25-26]. Sách Quảng Bình tỉnh chí ghi rõ “động ở về phía Tây xã Lệ Sơn Thượng, bên dưới là khe suối. Tương truyền xưa có Chân Linh tiên nữ ở trong động, lại có một vị tăng tinh thông pháp thuật, một hôm trai tăng đến núi múa kiếm chém bụng núi, chặt chân núi, tiên nữ bèn chạy đến phường Phúc Lâm...Ở sườn núi này có chỗ đá như bị cắt, tục nói đây là vết kiếm chém của vị tăng; ở chân núi có chỗ lõm vào, tục gọi đấy là vết vị tăng chặt chân núi. Về phía Tây núi bực đá mở ra một cái hang có đền Chân Linh tiên nữ, khi hạn hán cầu đảo thường được ứng nhiệm”. Truyền thuyết kể rằng từ xa xưa Chân Linh đã có hơn 3000 cảnh đẹp; các tiên nữ thường xuống sông tắm gội xong thì vào trong động ngắm cảnh và nghỉ ngơi; trong động lại có sẵn bàn cờ để cùng nhau giải trí. Trong số các tiên nữ, có một nàng công chúa của Ngọc Hoàng Thượng đế vì quá yêu phong cảnh Chân Linh nên khi về Thiên đình nàng đã xin Ngọc Hoàng được xuống cai quản động này. Ngọc Hoàng đã đồng ý và phong cho con gái làm “Chân Linh động chủ” cai quản trên 3 nghìn cảnh đẹp nơi này. Truyền thuyết này được Cậu Cả Hằng chuyển thể thành thơ “...Trở hạc giá về chầu Thượng đế, Tấu Chân Linh sơn thủy khác thường. Khắp tâu cảnh thú tỏ tường, Đơn đình ban mệnh, Ngọc Hoàng sắc phong. Phong Chúa làm Chân Linh động chủ, Để thay quyền phong vũ, cứu dân. Từ phen Tiên nữ giáng trần, Cảnh tiên thêm cảnh, linh thần thêm linh...” Năm 1842, trong chuyến Bắc tuần, vua Thiệu Trị khi ra tới bờ Nam sông Gianh thì vừa lúc trời tối nên đành nghỉ lại đất Hạ Trạch. Đêm đó trong giấc ngủ Nhà vua mơ thấy một người con gái tuyệt sắc đến gặp, xưng là Chân Linh động chủ đến dâng cho nhà vua 3 quả đào tiên. Sáng hôm sau vua kể lại giấc mơ cho các quan tùy tùng và hỏi việc Chân Linh động chủ dâng 3 quả đào là muốn thông báo điều gì. Các quan suy nhĩ mãi rồi cũng có người tâu rằng “Chắc là thần báo cho Nhà vua hãy khoan sang sông vì hôm nay sẽ có sóng gió ba đào nổi”. Quả nhiên khi thuyền của nhà vua chuẫn bị qua sông thì sóng gió, mây, mưa nổi lên mù mịt. Vua đành tạm ngừng việc qua sông nhờ đó mà thuyền của nhà vua thoát được nạn. Sau khi Bắc tuần trở về, để tạ ơn Tiên nữ, vua Thiệu Trị đã ban sắc phong cho Chân Linh động chủ là “Tuyên triết thế nhân phủ thượng đẳng thần” tức là cho Tiên nữ làm thần của cả Phủ Quảng Trạch và và ban tằng mấy cây lụa hồng và mấy triệu tiền vàng rôi giao cho làng Lệ Sơn thay phủ Quảng Trạch chịu trách nhiệm cúng tế thần vào tiết trọng xuân hằng năm. Sự kiện trên được Cậu Cả Hằng ghi lại trong đoạn thơ sau “Khi kiệu vàng Bắc tuần thánh giá Báo thiên ân dâng quả ngọc đào, Tuy là Hán đế chiêm bao, Cũng là Vương mẫu ra vào hiễn linh Chúa tinh anh có bề cẩn tiết, Vua gia phong Tuyên tiết hỷ thần; Lại gia phong Phủ thượng đẳng thần, Diệu quang hiển hóa hộ dân cõi này. Lại ân tặng mấy cây Hồng quyến, Tiền long vân mấy triệu kim ngân. Chiếu truyền phủ tế trọng xuân Bao Công hiển ứng tặng ân từ hòa. Mừng nay Hoàng Thượng ban ra Sức khai linh ứng để mà ra ân. Trung hưng Dực bảo thần Tầng đi phong diệp mấy lần ân sâu...” Mời quý độc giả tiếp tục theo dõi phần 2 vào số tới

chân linh là gì